Search here..

Wednesday, July 27, 2016

घरच्या घरी खते तपासणी भाग - २

माझीशेती : कृषिवार्ता
घरच्या घरी खते तपासणी भाग - २
(२०१६०७२६)
लेखक - श्री. सुहास पाटील, वाळवा

शेतकरी मित्रांनो आमचे प्रसारण आपणास आवडत आहे हे पाहून आम्हाला खूप आनंद होत आहे. आपले वेळोवेळी मिळणारे प्रतिसाद आमच्या स्वयंसेवकांना स्फूर्ती देत आहे. मागील घरच्या घरी खते तपासणी लेखावरील वरील तुमच्या प्रतिक्रिया पाहून आम्ही आपणासाठी खते तपासणीचा पुढील भाग प्रसारित करत आहोत.

नत्र, स्फुरद, पालाश :- तपासनळीत १ ग्रॅम खत घेऊन त्यात ५ मिली डिस्टिल्ड वॉटर व १ मिली संद्र सोडियम हैड्रोक्सीड मिसळून गरम करा. नंतर लाल लिटमस पेपर तपासनळीच्या तोंडावर धरा. पेपर निळा झाला तर नायट्रोजन आहे. कलर न बदलल्यास नायट्रोजन नाही असे समजावे.

०१ ग्रॅम खतात डिस्टिल्ड वॉटर ५ मिली मिसळून गाळून घ्या. मिश्रणामध्ये ०.५ मिली फेरिक क्लोराईड मिसळा. पिवळसर झालेले मिश्रण ०१ मिली संद्र आम्लात मिश्रित झाले तर फॉस्फरस आहे असे समजावे.

०१ ग्रॅम खतात ०५ मिली डिस्टिल्ड वॉटर मिसळून गाळून घ्यावे. त्या मिश्रणात २ मिली फॉर्मल्डीहाईड मिसळा लाल कलर येईल. पुढे पिवळा कलर येईपर्यंत मिसळत रहा. नंतर त्यात ०१ मिली कोबाल्टीक नायट्रेट रिएजंट मिसळा. पिवळा रंग येणे म्हणजे पोटॅश आहे.

फेरस सल्फेट : ०१ ग्रॅम खतास ५ मिली पाण्यात मिक्स करा. मिश्रणामध्ये १ मिली पोटॅशिअम फेरोसायनाईड मिसळल्यानंतर मिश्रण निळे बनले म्हणजे ते फेरस सल्फेट आहे.

केंद्रीय खते व गुणवत्ता नियंत्रण व प्रशिक्षण संस्था हरयाणा यांनी यासाठी परीक्षण किट विकसित केले आहे.

Sunday, July 24, 2016

आता तुम्हीच पारख करा रासायनिक खतांची...

माझीशेती : आता तुम्हीच पारख करा रासायनिक खतांची.. (२०१६०७२४)
लेखक - सुहास पाटील, वाळवा

शेती उत्पन्न वाढीसाठी शेतकरी बांधव बरेच वेळेस कर्ज काढून खते आणतात पण बरेच वेळेला आपणास मिळालेली खते योग्य आहेत का ? ही तपासणी गरजेची असते.

खते तपासणी -
१. युरिया :
 तपास नळीत १ gm युरिया, ५ ते ६ थेंब सिल्व्हर नायट्रेट, ५ ml डिस्टिल्ड वॉटर मिसळुन ढवळल्यास द्रावण पांढरे झाल्यास भेसळ आहे.

२. युरिया :
१ gm युरिया तपास नळीत गरम केल्यास संपुर्ण युरिया विरघळला नाही तर भेसळ आहे.

३. DAP :
१ gm DAP खत, ५ ml डिस्टिल्ड वॉटर, ०१ ml आम्ल मिसळून हलवा. संपुर्ण DAP विरघळला नाही तर भेसळ आहे.

४. म्युरेट ऑफ पोटॅश :
०१ gm खत, १० ml पाणी तपासनळीत घेऊन हलवून पाहिल्यास बरेच कण तरंगत असतील तर भेसळ आहे.
याशिवाय
पेटत्या निखाऱ्यावर खत टाकल्यानंतर निखारा पिवळा झाल्यास भेसळ समजावी.

५. सिंगल सुपर फॉस्फेट :
१ gm खत, ५ ml डिस्टिल्ड वॉटर मिश्रण गाळून घ्या. नंतर त्यामध्ये १ थेंब (२%) डिस्टिल्ड अमोनिअम हैड्रोक्साइड आणि १ ml सिल्व्हर नायट्रेट मिसळले तर द्रावनास पिवळा रंग न आल्यास भेसळ समजावी.

६. फेरस सल्फेट :
१ gm खत आणि ५ ml पाणी मिसळा त्यात १ ml पोटॅशिअम फेरोसिनाईड मिसळल्यास मिश्रण निळे बनेल अन्यथा भेसळ समजावी.

*** "प्रोफेशनल ऍग्रीकल्चर" प्रशिक्षण करीता नोंदणी चालू आहे. ३० किंवा त्यापेक्षा जास्त शेतकरी असतील तर आपल्या भागात ग्रामपंचायत मार्फत प्रशिक्षणाची सोय केली जाईल.