कृषि आणि प्रक्रिया अन्न उत्पादने निर्यात विकास प्राधिकरण हा वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालयाचा उपक्रम आहे.
- निर्यातीसाठी सुचित केलेल्या उत्पादनांशी संबंधित उद्योगांचा विकास करण्यासाठी आर्थिक सहाय्य देणे किंवा सर्व्हेक्षण करणे, व्यवहार्यता तपासणे, संयुक्तपणे व्यवसाय उभारणी करिता भागभांडवल देणे तसेच इतर सवलतीच्या योजना राबविणे.
- अनुसूचित उत्पादनांच्या निर्यातीसाठी फी आकारून निर्यातदारांची नोंदणी करणे. (नोंदणी पद्धत)
- निर्यातीच्या उद्देशासाठी शेड्यूल्ड उत्पादनांसाठी मानके आणि विशिष्ट बाबी निश्चित करणे.
- कत्तलखाण्यामध्ये मांस आणि मांस उत्पादन, प्रक्रिया केंद्रे, स्टोरेज व आवार, वाहतुक किंवा इतर ठिकाणी उत्पादने ठेवली किंवा हाताळली जातात अशा उत्पादांची गुणवत्ता सुनिश्चित करण्याच्या उद्देशाने निरिक्षण करणे.
- उत्पादनांचे वेष्टन (Packing) विकसित आणि सुधारित करणे.
- भारताबाहेर अनुसूचित उत्पादनांचे मार्केटिंग सुधारणे.
- अनुसूचित उत्पादनांच्या निर्यातीसहित उत्पादन आणि विकासाला चालना देणे.
- कारखान्यांचे मालक किंवा आस्थापना ज्या अनुसूचित उत्पादन किंवा संबंधित कोणत्याही विषयावर उत्पादन, प्रक्रिया, पॅकेजिंग, मार्केटिंग किंवा निर्यात करणाऱ्या किंवा अनुसुचित उत्पादनांशी संबंधित असणाऱ्या इतर व्यक्ती आणि प्रकाशनांवरून किंवा त्याच्या कोणत्याही भागाचे प्रसिद्ध झालेल्या अहवालावरून आकडेवारी काढणे.
- अनुसूचित उत्पादनांशी संबंधित उद्योगांना वेगवेगळ्या मुद्द्यावर प्रशिक्षण देणे.
- अश्या इतर बाबी ज्या स्वीकृत असतील.
APEDA नियंत्रीत उत्पादने
- Fruits, Vegetables and their Products.
- Meat and Meat Products.
- Poultry and Poultry Products.
- Dairy Products.
- Confectionery, Biscuits and Bakery Products.
- Honey, Jaggery and Sugar Products.
- Cocoa and its products, chocolates of all kinds.
- Alcoholic and Non-Alcoholic Beverages.
- Cereal and Cereal Products.
- Groundnuts, Peanuts and Walnuts.
- Pickles, Papads and Chutneys.
- Guar Gum.
- Floriculture and Floriculture Products.
- Herbal and Medicinal Plants.
यासोबत अपेडाकडून भारतामध्ये आयात केलेल्या साखरेवर देखील नियंत्रण ठेवले जाते.
APEDA रचना
चेअरमन केंद्रशासनाकडून नियुक्त केला जातो. नीती (नियोजन) आयोग मार्फत एक प्रतिनिधी, लोकसभेचे दोन आणि राज्यसभेचा एक प्रतिनिधी, आठ (8) मेंबर्स केंद्र शासनाच्या कृषि व ग्रामीण विकासाशी संबंधित विभागातून निवडले जातात.
(i) Agriculture and Rural Development
(ii) Commerce
(iii) Finance
(iv) Industry
(v) Food
(vi) Civil Supplies
(vii) Civil Aviation
(viii) Shipping and transport
यासोबत राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या आद्याक्षर क्रमानुसार ५ सदस्य निवडले जातात.
याशिवाय ७ मेंबर केंद्राच्या कृषि संबंधित खालील उपक्रमातून निवडले जातात.
(i) Indian Council of Agricultural Research
(ii) National Horticultural Board
(iii) National Agricultural Cooperative Marketing Federation
(iv) Central Food Technological Research Institute
(v) Indian Institute of Packaging
(vi) Spices Export Promotion Council and
(vii) Cashew Export Promotion Council.
व्यावसायिक प्रतीनिधीमधून १२ प्रतिनिधी निवडले जातात.
- Fruit and Vegetable Products Industries
- Meat, Poultry and Dairy Products Industries
- Other Scheduled Products Industries
- Packaging Industry
दोन मेंबर हे शास्त्रज्ञ किंवा तज्ञ व्यक्ती म्हणुन निवडले जातात. असे एकूण ३८ सदस्यांची apeda प्राधिकरण रचना आहे.
