देशी कोंबडी पालन हा ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांसाठी एक चांगला पूरक व्यवसाय आहे. कमी खर्चात व कमी जागेत हा व्यवसाय सुरू करता येतो. देशी कोंबड्या टिकाऊ, रोगप्रतिकारक आणि स्थानिक हवामानाशी जुळवून घेणाऱ्या असतात. यामुळे त्यांचा पालनखर्च कमी होतो.
देशी कोंबडी पालनाचे फायदे
देशी कोंबडी पालनासाठी कमी भांडवलाची आवश्यकता असते. या कोंबड्यांचे अंडी व मांस सेंद्रिय असल्यामुळे बाजारात चांगला दर मिळतो. त्यांची रोगप्रतिकारक क्षमता अधिक असल्याने औषधोपचाराचा खर्च कमी होतो. शेतकऱ्यांना अन्नसुरक्षेसाठी उपयुक्त असून, हा व्यवसाय कमी व्यवस्थापनात करता येतो. यामुळे शेतकऱ्यांना अतिरिक्त उत्पन्न मिळते.
देशी कोंबडी पालनासाठी आवश्यक गोष्टी
देशी कोंबडी पालनासाठी उघडी व हवेशीर जागा निवडणे महत्त्वाचे आहे. प्रति कोंबडीसाठी 1-1.5 चौरस फूट जागा आवश्यक असते. स्थानिक जातींची (जसे कडकनाथ, असील) निवड करून 4-6 आठवड्यांचे पिल्ले खरेदी करावीत. कोंबड्यांना गहू, मका, तांदूळ तूस, हिरवा चारा व संतुलित आहार द्यावा. स्वच्छ व गोड्या पाण्याची सोय करून दररोज भांडे स्वच्छ करणे आवश्यक आहे. आरोग्यासाठी नियमित लसीकरण, शेडची साफसफाई आणि पशुवैद्यकीय सल्ला घ्यावा. अंडी उत्पादनासाठी योग्य प्रकाश व तापमान ठेवून एका कोंबडीपासून वर्षाला 80-100 अंडी मिळू शकतात.
बाजारपेठ व विक्री
- देशी अंडी व मांसाला शहरी भागात चांगली मागणी आहे.
- स्थानिक बाजारपेठ, किरकोळ विक्री, किंवा मोठ्या व्यापाऱ्यांशी संपर्क साधा.
- सेंद्रिय उत्पादन असल्यास चांगला दर मिळतो.
उदाहरण खर्च व नफा
नफा:
- एका वर्षात 100 कोंबड्यांपासून 6,000-8,000 अंडी मिळू शकतात.
- अंडी व मांस विक्रीतून 40,000-50,000 रुपयांचा नफा मिळू शकतो.
सल्ला व मार्गदर्शनासाठी संपर्क:
- स्थानिक कृषी किंवा पशुसंवर्धन विभाग.
- महाडबीटी पोर्टल.
- पशुवैद्यकीय तज्ञांचा सल्ला घ्या.
देशी कोंबडी पालन हा कमी गुंतवणुकीत चांगला नफा देणारा व्यवसाय आहे. योग्य व्यवस्थापन व बाजारपेठेचा अभ्यास केल्यास हा व्यवसाय यशस्वी होऊ शकतो.
No comments:
Post a Comment