पिकांमध्ये मादी फुलांची संख्या (Female Flower Count) वाढवण्यासाठी उपाय

पिकांमध्ये मादी फुलांची संख्या (Female Flower Count) वाढवण्यासाठी खालील उपाय करता येऊ शकतात

👉 हे उपाय मुख्यतः झेंडू, भेंडी, वांगी, टोमॅटो, काकडीसारख्या फुलभाज्या किंवा फळभाज्यांमध्ये प्रभावी असतात.

➡ 1. योग्य वाणांची निवड
उच्च उत्पादन देणारे वाण निवडावेत. मादी फुलांची संख्या अधिक असलेली संकरित (Hybrid) वाणे वापरणे फायद्याचे ठरते.

➡ 2. पोषण व्यवस्थापन
- नायट्रोजनचा योग्य प्रमाणात वापर: जास्त नायट्रोजन दिल्यास नर फुलांची संख्या वाढते. त्यामुळे नायट्रोजनची संतुलित मात्रा वापरावी.
- पोटॅशियम व फॉस्फरसचे प्रमाण वाढवा: पिकांमध्ये मादी फुलांच्या संख्येसाठी पोटॅशियम व फॉस्फरस महत्त्वाचे असते.
- सूक्ष्म अन्नद्रव्ये द्या: बोरॉन (Boron) आणि झिंक (Zinc) मादी फुलांची संख्या वाढवण्यास मदत करतात.
- स्प्रे: 0.2% बोरिक अॅसिड + 0.5% झिंक सल्फेटचा फवारणी करावी.

➡ 3. हॉर्मोन फवारणी
- NAA (Naphthalene Acetic Acid): 20 ppm NAA ची फवारणी केली असता मादी फुलांची संख्या वाढते.
- एथ्रेल (Ethephon): 100 ppm (1 मिली/लिटर) एथ्रेलची फवारणी फुलांची संख्या वाढवते.
- जिबरेलिक अॅसिड (GA3): योग्य प्रमाणात वापरल्यास मादी फुलांच्या विकसनासाठी फायदेशीर.

➡4. योग्य हवामान व्यवस्थापन
- पिकांना ताण (Stress) येऊ नये म्हणून नियमित पाणी व खत व्यवस्थापन करावे.
- अती थंड किंवा उष्ण तापमान टाळा, कारण या स्थितीत नर फुलांची संख्या वाढते.

➡ 5. आंतरमशागत आणि छाटणी (Pruning)
नियमित निंदण आणि छाटणी केली असता पानांचे व फुलांचे योग्य प्रमाण राखले जाते. यामुळे मादी फुलांची संख्या वाढते.

➡ 6. परागीकरण सुधारणा
मधमाशा व परागीकरण करणाऱ्या कीटकांचे प्रमाण शेतात वाढवा.
पॉलीनेशन बूस्टर किंवा तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली परागीकरण सुधारण्यासाठी जैविक उपाय वापरावे.

➡ 7. वाढीसाठी विशिष्ट उत्पादने
बाजारातील फ्लॉवर बूस्टर किंवा फळ सेटिंग स्प्रे वापरणे फायदेशीर ठरते.

➡ 8. ताण व्यवस्थापन (Stress Management)
- सिलिकॉन (Potassium Silicate) फवारणी केल्यास पिकाला उष्णता व पाण्याचा ताण सहन होतो व फुलगळ (Flower Drop) कमी होते.
- उदाहरण स्प्रे: बोरॉन + पोटॅशियम नायट्रेट (KNO3) + NAA फवारणी
- प्रमाण: बोरॉन: 1 ग्रॅम/लिटर, KNO3: 5 ग्रॅम/लिटर, NAA: 0.5 मिली/लिटर

-------------
तुमच्या भागात आमच्या सोबत काम करायचे आहे का?
www.mazisheti.org/p/partner.html
-------------  
🌎 प्रोजेक्ट महत्त्वाच्या लिंक्स - www.mazisheti.org/p/links.html

🔴 Instagram www.instagram.com/mazisheti

⭕ YouTube https://www.youtube.com/channel/UCnspP0d13FlOUe2JJOI9bDA